Site icon मराठी धन

12वी नंतर शैक्षणिक कर्ज कसे मिळवायचे? – Best Guide – 2025

12वी नंतर शैक्षणिक कर्ज कसे मिळवायचे, कर्ज घेण्याची स्पष्ट प्रक्रिया: पात्रता निकष, कागदपत्रे, व्याज दर, बँका योजनांचे तुलनात्मक फायदे आणि ऑनलाईन अर्ज पद्धत – सर्व माहिती मराठीत.

परिचय : शैक्षणिक कर्ज म्हणजे काय?

12वी नंतर शैक्षणिक कर्ज कसे मिळवायचे: शैक्षणिक कर्ज म्हणजे शिक्षणासाठी घेतलेले आर्थिक सहाय्य, जे विद्यार्थ्यांना त्यांच्या शैक्षणिक उद्दिष्टांपर्यंत पोहोचण्यासाठी आवश्यक असते. हे Education Loan सामान्यतः उच्च शिक्षणासाठी, जसे की महाविद्यालये, विद्यापीठे किंवा व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसाठी घेतले जाते. शैक्षणिक कर्जामुळे विद्यार्थ्यांना त्यांच्या शिक्षणाच्या खर्चाची चिंता न करता त्यांच्या अभ्यासावर लक्ष केंद्रित करण्याची संधी मिळते. या Education Loan ची परतफेड शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर सुरू होते, आणि अनेक वेळा विद्यार्थ्यांना त्यांच्या करिअरच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात कमी व्याज दरांवर Loan Repayment करण्याची सुविधा मिळते. यामुळे, शैक्षणिक कर्ज (Education Loan) विद्यार्थ्यांच्या भविष्याच्या विकासात महत्त्वाची भूमिका बजावते, कारण ते त्यांना त्यांच्या स्वप्नातील Career साध्य करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या ज्ञान आणि कौशल्ये मिळविण्यात मदत करते.

12वी नंतर शैक्षणिक कर्ज कसे मिळवायचे

शैक्षणिक कर्जासाठी पात्रता निकष

आवश्यक कागदपत्रे

कागदपत्रतपशील
शैक्षणिक प्रमाणपत्रबारावी मार्कशीट, प्रवेशपत्र
ओळखीचा पुरावाआधार कार्ड, पॅन कार्ड
उत्पन्नाचा पुरावापॅरंट्सचे IT returns / salary slips
बँक स्टेटमेंटमागील ६ महिने
प्रवेश खर्चाचे वेळापत्रककॉलेज शुल्क(schedule)
सह‑अर्जदार विवरणफक्त निधी आणि ओळख

यामध्ये फोटोसारखे दस्तऐवज, IELTS/GRE/GMAT स्कोअर रिपोर्ट (परदेशाधारित अभ्यासक्रमासाठी) देखील लागू होतात

12वी नंतर शैक्षणिक कर्ज कसे मिळवायचे? – Step-by-Step मार्गदर्शक

1. योग्य बँक किंवा योजना निवडा

➤ सर्वप्रथम, तुम्हाला कोणत्या बँकेतून किंवा कोणत्या शासकीय योजनेंतर्गत कर्ज घ्यायचे आहे हे ठरवा.
➤ उदाहरण: SBI Student Loan, Bank of Maharashtra Education Loan, Bank of India Star Vidya Loan.
➤ विविध बँकांचे व्याजदर, परतफेडीची अट, आणि प्रक्रिया वेगळी असते. म्हणून तुलना करून निवड करा.

2. अर्ज फॉर्म भरून कागदपत्रे गोळा करा

➤ निवडलेल्या बँकेचा शैक्षणिक कर्ज अर्ज फॉर्म भरा.
➤ सोबत आवश्यक कागदपत्रे जसे की १२वीच्या मार्कशीट, प्रवेश पत्र, ओळखपत्र, पालकांचे उत्पन्नाचे पुरावे इ. जमा करा.
➤ सर्व कागदपत्रे पूर्ण व अचूक असणे आवश्यक आहे.

3. ऑनलाईन किंवा बँकेच्या शाखेत अर्ज सादर करा

➤ काही बँका ऑनलाईन अर्ज सुविधा देतात (उदा. PM Vidyalakshmi Portal).
➤ अन्य बँकांसाठी शाखेत प्रत्यक्ष जाऊन अर्ज सादर करावा लागतो.
➤ अर्ज दाखल करताना कागदपत्रांसह पूर्ण तपशील द्यावा.

4. बँकेकडून कर्जाची तपासणी केली जाते

➤ बँकेचे अधिकारी तुमचा अर्ज, शैक्षणिक पात्रता, आणि कॉलेजचा तपशील तपासतात.
➤ कर्ज किती रक्कम द्यायची हे कॉलेजच्या फी आणि कोर्सच्या आधारावर ठरते.

5. सह-अर्जदाराची (पालकाची) आर्थिक स्थिती तपासली जाते

➤ बँक पाहते की तुमचा सह-अर्जदार (पालक) कर्ज परतफेड करू शकेल का.
➤ त्यांचे उत्पन्न, नोकरीचा प्रकार, आणि क्रेडिट स्कोअर पाहिले जाते.

6. कर्ज मंजूर झाल्यावर रक्कम कॉलेजकडे पाठवली जाते

➤ एकदा कर्ज मंजूर झाले की बँक कर्जाची रक्कम थेट कॉलेजच्या खात्यात जमा करते.
➤ काही वेळा रक्कम विद्यार्थ्याच्या खात्यातही दिली जाते – पण बँकेनुसार हे वेगळे असते.

टिप:
PM Vidyalakshmi Portal हा एक अधिकृत सरकारी पोर्टल आहे जिथे तुम्ही एकाच ठिकाणी विविध बँकांमध्ये अर्ज करू शकता.
✓ अर्ज प्रक्रिया संपूर्ण ऑनलाइन असते
✓ अर्जाचा Status ट्रॅक करता येतो
✓ Subsidy साठीही याच पोर्टलवर अर्ज करता येतो
✓ मंजुरी १५ दिवसांत मिळू शकते

👉 PM Vidyalakshmi Portal

थोडक्यात – योग्य योजना निवडा, कागदपत्रे गोळा करा, फॉर्म भरा आणि अर्ज करा. प्रक्रिया समजून घेतल्यास कर्ज मिळवणे खूप सोपे होते!

शैक्षणिक कर्जासाठी प्रमुख कर्ज योजना आणि बँका – सविस्तर माहिती

शैक्षणिक कर्ज घेण्यासाठी भारतातील अनेक सरकारी आणि खाजगी बँका विविध योजना देतात. खाली काही प्रमुख योजना आणि त्यांच्या वैशिष्ट्यांची माहिती दिली आहे:

1️⃣ Bank of Maharashtra – Maha Scholar / Model Education Loan

➡️ अधिक माहिती: Bank of Maharashtra Education Loan

2️⃣ Bank of India – Star Vidya Loan (PM Vidyalakshmi Scheme)

➡️ अधिक माहिती: Bank of India Star Vidya Loan

3️⃣ सरकारी सार्वजनिक बँका (PSBs)

📌 उदाहरणार्थ: PM Vidyalakshmi पोर्टल द्वारे अर्ज केल्यास प्रक्रिया अधिक पारदर्शक आणि वेगवान होते.

4️⃣ Cosmos Bank आणि इतर स्थानिक सहकारी बँका

📊 तुलना सारणी (Comparison Table)

योजना / बँकरक्कम मर्यादाव्याज दर (P.A.)Collateralपरतफेड कालावधीविशेष सवलत
BoM – Maha Scholar₹40 लाख7.10% पासूननाही15 वर्षेमुलींसाठी सवलत
BoI – Star Vidya (PMVL)₹7.5 लाख8% ते 10%नाही15 वर्षेNo Margin
PSBs – सामान्य योजना₹7.5 – ₹20 लाख7% ते 12%काही अटींसह10-15 वर्षे15 दिवसात मंजुरी
Cosmos Bank / सहकारी बँका₹5 – ₹15 लाख9% ते 13%खातेधारकास लवचिकता7-10 वर्षेप्रक्रिया जलद

टीप:

तुमच्याकडे विशिष्ट कोर्स किंवा बँक असल्यास, मी त्यावर आधारित योजना सुचवू शकतो. हवे असल्यास सांगा!

हो, खाली दिले आहे “व्याजदर, सबसिडी आणि कर लाभ (80E)” या विषयाचे सविस्तर, सोप्या मराठीत स्पष्टीकरण — जेणेकरून विद्यार्थी आणि पालक दोघांनाही समजायला सोपे जाईल.

शैक्षणिक कर्जासाठी व्याजदर, सबसिडी & कर लाभ (80E) – सविस्तर माहिती

शैक्षणिक कर्ज घेताना फक्त मूळ रक्कम (Principal) नव्हे, तर त्यावरील व्याज (Interest) सुद्धा महत्वाचा घटक असतो. व्याजदर, सवलती आणि कर लाभ यांचा योग्य फायदा घेतल्यास शिक्षण खर्च खूपच सुलभ होतो.

1. व्याजदर (Interest Rate)

उदाहरण: BoM मध्ये Maha Scholar योजना अंतर्गत व्याजदर 7.10% पासून सुरू होतो.

2. गुणवत्तेवर आधारित सूट (Merit-based Discount)

उदाहरण:
✓ मुलींसाठी व्याजदर 0.5% ने कमी
✓ 80% पेक्षा जास्त गुण असलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी अतिरिक्त सवलत

3. सबसिडी योजना – PM Vidyalakshmi अंतर्गत

पात्रता:

4. आयकर कलम 80E अंतर्गत कर लाभ

उदाहरण:
जर वर्षभरात तुम्ही ₹50,000 व्याज भरले असेल, तर ते रक्कम Taxable Income मधून वजा केली जाईल – त्यामुळे कराची बचत होते.

📌 स्रोत: Fincash.com

थोडक्यात:

घटकफायदे / तपशील
व्याजदर7% ते 16% पर्यंत (बँकनुसार बदलतो)
सवलतमुलींसाठी, गुणवंत, SC/ST/OBC वर्गासाठी
सबसिडी योजनागरीब/मागासवर्गीय विद्यार्थ्यांना व्याज सबसिडी
आयकर सूट (80E)व्याज रकमेवर 8 वर्षांपर्यंत कर सवलत

📌 सल्ला:
शैक्षणिक कर्ज घेताना फक्त व्याजदर पाहू नका, तर सबसिडी, कर लाभ, आणि लवचिक परतफेडीच्या अटी देखील तपासा. योग्य योजना निवडल्यास शिक्षणाची आर्थिक अडचण टाळता येते!

शैक्षणिक कर्जासाठी परतफेडीचे नियम व ग्रेस कालावधी

थोडक्यात:

घटकमाहिती
ग्रेस कालावधीकोर्स संपल्यानंतर 6–12 महिने
परतफेडीचा कालावधीजास्तीत जास्त 15 वर्षे
EMI पर्यायसुलभ व्याज, स्टेप-अप, पूर्ण EMI
विलंब केल्यास धोकाCIBIL Score खराब, दंड

टीप:
Bank of Maharashtra, SBI, BoI यासारख्या बँका ग्रेस कालावधी आणि परतफेडीचे लवचिक पर्याय देतात. तुमच्या आर्थिक स्थितीनुसार योग्य EMI योजना निवडा.

👉 EMI Calculator वापरून अंदाज घ्या: EMI Calculator – Mahamoney

ऑनलाइन अर्ज आणि PM‑Vidyalakshmi पोर्टल प्रक्रिया – संपूर्ण मार्गदर्शन

शैक्षणिक कर्जासाठी ऑनलाइन अर्ज करणं आता खूपच सोपं आणि पारदर्शक झालं आहे, कारण सरकारने सुरू केलेला PM-Vidyalakshmi Portal एकाच ठिकाणी अनेक बँकांमध्ये अर्ज, ट्रॅकिंग, आणि subsidy मिळवण्याची सुविधा देतो.

PM-Vidyalakshmi Portal म्हणजे काय?

ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया – Step-by-Step

टप्पाकाय करायचं
१. नोंदणी (Registration)portal वर स्वतःचे खाते तयार करा – https://www.vidyalakshmi.co.in
२. लॉगिन आणि प्रोफाइल एंट्रीतुमचे वैयक्तिक, शैक्षणिक आणि आर्थिक तपशील भरा
३. प्रवेश पत्र अपलोडकॉलेज किंवा कोर्स प्रवेशाचा पुरावा PDF स्वरूपात अपलोड करा
४. बँक व योजना निवडाSBI, BoM, BoI, Union Bank इ. यांपैकी कोणत्या बँकेत अर्ज करायचा ते निवडा
५. अर्ज सबमिट कराUnified Form भरून सबमिट करा
६. अर्जाची स्थिती ट्रॅक करा“Application Status” विभागातून मंजुरीची स्थिती पाहता येते

पोर्टलवरील उपलब्ध सुविधा:

सहभागी बँका (Participating Banks)

🟢 बँका या पोर्टलवर अर्ज स्वीकारतात, त्यानंतर त्यांची शाखा प्रक्रिया पुढे नेते.

टिप:

“जर तुम्हाला शिक्षण कर्जासाठी अर्ज करायचा असेल, तर PM Vidyalakshmi Portal हे सर्वोत्तम पर्याय आहे. यामुळे प्रक्रिया पारदर्शक, जलद आणि शाखेवर अवलंबून न राहता पूर्ण करता येते.”

FAQs (वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न)

Q1: कोणत्या रकमेपर्यंत collateral‑free कर्ज मिळू शकते?

A: सामान्यतः, ₹7.5 लाखपर्यंत collateral‑free कर्ज योजना उपलब्ध आहेत. यापेक्षा जास्त रकमेच्या कर्जासाठी बँकांकडून सुरक्षा मागितली जाऊ शकते. त्यामुळे, जर तुम्हाला मोठ्या रकमेची आवश्यकता असेल, तर तुम्हाला काही प्रकारच्या संपत्तीसह कर्ज घेण्याची तयारी ठेवावी लागेल.

Q2: विद्यर्थीसाठी व्याज सवलत कुठून मिळते?

A: अनेक बँका गुणवत्तापूर्ण विद्यार्थ्यांना आणि विशेषतः मुलींना 0.10% ते 0.50% पर्यंत व्याज सवलत देतात. ही सवलत विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक कामगिरीवर आधारित असते, त्यामुळे तुम्ही तुमच्या शैक्षणिक यशाबद्दल जागरूक राहणे आवश्यक आहे. यामुळे तुम्हाला कर्जाची परतफेड कमी व्याज दरावर करण्याची संधी मिळते.

Q3: कर्ज परदेश अभ्यासासाठी कसे मिळवायचे?

A: परदेशात शिक्षण घेण्यासाठी कर्ज मिळवण्यासाठी तुम्हाला काही महत्त्वाची कागदपत्रे सादर करावी लागतात, जसे की IELTS किंवा GRE प्रमाणपत्र, प्रवेश पत्र, आणि इतर आवश्यक कागदपत्रे. काही बँका विशेषतः परदेशातील शिक्षणासाठी कर्ज योजना उपलब्ध करतात, ज्यामुळे तुम्हाला आवश्यक रक्कम (~₹20 लाख+) मिळविण्यात मदत होते. यामुळे तुम्ही तुमच्या शैक्षणिक ध्येयांवर लक्ष केंद्रित करू शकता.

Q4: Grace period म्हणजे काय आणि किती असतो?

A: अभ्यास पूर्ण झाल्यानंतर विद्यार्थ्यांना 6 ते 12 महिन्यांचा grace period मिळतो. या कालावधीत, विद्यार्थ्यांना त्यांच्या कर्जाच्या EMI चा भरणा करण्याची आवश्यकता नसते. हा grace period विद्यार्थ्यांना त्यांच्या करिअरच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात आर्थिक ताण कमी करण्यास मदत करतो, जेणेकरून ते त्यांच्या नोकरीच्या शोधात किंवा इतर महत्त्वाच्या गोष्टींमध्ये लक्ष केंद्रित करू शकतील. या कालावधीत, विद्यार्थ्यांना त्यांच्या कर्जाच्या अटी आणि शर्तींचा विचार करण्याची संधी मिळते, ज्यामुळे त्यांना योग्य निर्णय घेता येतो. EMI चा भरणा grace period नंतर सुरू होतो, त्यामुळे विद्यार्थ्यांना त्यांच्या आर्थिक नियोजनात अधिक लवचिकता मिळते.

निष्कर्ष

आता तुम्हाला स्पष्टपणे समजले आहे की 12वी नंतर शैक्षणिक कर्ज मिळवण्याची प्रक्रिया कशी आहे, कोणत्या बँका आणि योजनांचा विचार करावा लागतो, आणि अर्ज कसा करावा हे देखील तुम्हाला माहिती आहे. या सर्व माहितीच्या आधारे, तुम्ही तुमच्या शैक्षणिक प्रवासाला पुढे नेण्यासाठी सज्ज आहात. शिक्षण हे तुमच्या भविष्याचे एक महत्त्वाचे अंग आहे, आणि योग्य कर्जाच्या सहाय्याने तुम्ही तुमच्या स्वप्नांना साकार करण्यासाठी एक पाऊल पुढे जाऊ शकता.

तुमच्या पुढील पावलासाठी, PM‑Vidyalaxmi पोर्टलवर नोंदणी करणे हे एक उत्तम पर्याय आहे. या पोर्टलवर तुम्ही सहजपणे अर्ज करू शकता आणि तुमच्या गरजेनुसार योग्य योजना निवडू शकता. याशिवाय, तुम्ही तुमच्या जवळच्या सार्वजनिक बँकेत जाऊन तिथे उपलब्ध योजनांची माहिती घेऊ शकता. बँक कर्मचारी तुम्हाला योग्य मार्गदर्शन करतील आणि तुमच्या शैक्षणिक कर्जाच्या प्रक्रियेत मदत करतील.

अर्ज करण्यासाठी आवश्यक दस्तऐवज तयार ठेवा आणि लवकरात लवकर अर्ज प्रक्रिया सुरू करा. शिक्षणात गुंतवणूक करणे म्हणजे तुमच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी एक महत्त्वाचा निर्णय घेणे. कर्जामुळे तुम्हाला तुमच्या शैक्षणिक ध्येयांपर्यंत पोहोचण्याची संधी मिळते. त्यामुळे, आता वेळ गमावू नका; तात्काळ कारवाई करा आणि तुमच्या स्वप्नांना साकार करण्यासाठी पुढे जा!

इतर कर्जासंबंधी लेख वाचा

Author

  • नमस्ते! मी अभिजीत बेंडाले, शिक्षण क्षेत्रात गेल्या ८ वर्षांपासून कार्यरत आहे. 'मराठी धन' च्या माध्यमातून, मी माझ्या शैक्षणिक अनुभवाचा उपयोग आर्थिक विषयांना सोप्या आणि समजण्यास-सोपे बनवण्यासाठी करत आहे. या ब्लॉगवर मी आर्थिक नियोजन, गुंतवणूक, बचत, विमा, कर्ज, आणि वैयक्तिक वित्त व्यवस्थापन याबद्दल माहिती शेअर करतो. माझा उद्देश फक्त एक आहे – शैक्षणिक पातळीवर मराठी वाचकांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवणे आणि योग्य निर्णय घेण्यासाठी मदत करणे.

Exit mobile version